Σινεμά ο Παράδεισος

Μια από τις πιο αγαπημένες ταινίες των απανταχού κινηματογραφόφιλων είναι το «Σινεμά ο Παράδεισος». Αν και ο τίτλος είναι ευνόητο ότι αναφέρεται στη μαγεία της σκοτεινής αίθουσας, η ταινία του Giuseppe Tornatore αποτελεί ένα έργο που διαθέτει πολλά προτερήματα.


Ο Salvatore επιστρέφει στην πόλη όπου γεννήθηκε μετά από πολλά χρόνια και θυμάται σιγά σιγά τη φιλία που ανέπτυξε όταν ήταν μικρός με τον Alfredo (Philippe Noiret) , ένα μηχανικό προβολής. Έτσι, θα κάνει μια αναδρομή στο παρελθόν, τότε που ο κινηματογράφος ήταν μέσο για να ξεφύγει από τη μίζερη καθημερινότητα.

Η ταινία κατά πρώτο λόγο αποτελεί έναν ύμνο στον κινηματογράφο. Ο μικρός Salvatore μπορεί να μην έχει αρκετά χρήματα για να φάει, όμως ξοδεύει το χαρτζηλίκι του πηγαίνοντας στον τοπικό κινηματογράφο. Εκεί θα γνωρίσει τον ηλικιωμένο μηχανικό προβολής, ο οποίος σιγά σιγά θα του μάθει να χειρίζεται τη μηχανή. Σταδιακά θα γίνουν πολύ στενοί φίλοι, μετά από μια σειρά γεγονότων όπως μια φωτιά που θα ξεσπάσει στο σινεμά, οπότε ο μικρός Salvatore με κίνδυνο της ζωής του θα σώσει τον Alfredo.

Πέρα, όμως, από τη μαγεία της σκοτεινής αίθουσας, η ταινία αποτελεί και ένα πορτραίτο μιας παλαιότερης εποχής, όπου η κινηματογραφική αίθουσα ήταν στο επίκεντρο της μικρής πόλης. Το σινεμά ήταν γεμάτο και παρατηρούμε τις αντιδράσεις του κοινού σε διάφορες περιπτώσεις, όπως στις κωμωδίες, οπότε ξεσπούν όλοι στα γέλια και γίνεται μεγάλος χαμός στην αίθουσα.

Σιγά σιγά, καθώς περνούν τα χρόνια και ο Salvatore γίνεται πλέον έφηβος, έρχονται τα πρώτα ερωτικά σκιρτήματα. Η έλξη που νιώθει για μια κοπέλα τον κάνει αρχικά ντροπαλό, αλλά σιγά σιγά βρίσκει το κουράγιο να τη συναντήσει.

Η σκηνοθεσία είναι ένας βασικός παράγοντας που το έργο έχει μείνει κλασικό. Ο Tornatore καταφέρνει να δώσει τις σκηνές με μεγάλο πάθος και ιδιαίτερα ρεαλιστικά. Από τα πρώτα λεπτά που εξελίσσεται η ιστορία νιώθουμε ότι βρισκόμαστε «εκεί», είτε στην αίθουσα του κινηματογράφου, είτε στο χωριό εκείνο. Οι πρωταγωνιστές είναι απλοί άνθρωποι με τους οποίους εύκολα μπορούμε να ταυτιστούμε, μόνο και μόνο επειδή μοιραζόμαστε την αγάπη μας για τον κινηματογράφο. Χάρη στην τρυφερότητα με την οποία ο σκηνοθέτης σκιαγραφεί τους χαρακτήρες, καθίστανται άμεσα οικείοι και συμπάσχουμε μαζί τους.

Η μουσική του Ennio Morricone αποτελεί ένα, ακόμη, βασικό συστατικό της ταινίας. Οι νότες του πλημμυρίζουν με συναίσθημα κάθε σκηνή του έργου, με αποτέλεσμα να νιώθουμε άμεσα τα όσα συμβαίνουν επί της οθόνης.

Η κλασική εκδοχή του έργου που έχουμε δει στο σινεμά και στην τηλεόραση διαρκεί περίπου δύο ώρες. Ωστόσο, στο director’s cut έχουν προστεθεί περίπου 50 λεπτά επιπλέον. Από αυτά, το κυρίως μέρος περιλαμβάνει τη συνάντηση στο παρόν του Salvatore με την τότε κοπέλα του. Η συνομιλία τους αποτελεί μια αφορμή για να διαπιστώσουν την αγάπη που είχαν κάποτε ο ένας για τον άλλο και, παράλληλα, μια γενικότερη διαπίστωση για τον ανικανοποίητο έρωτα.

Ωστόσο το φινάλε της ταινίας είναι μαγικό. Ταυτόχρονα αποτελεί και ένα λόγο που αγαπάμε το σινεμά: η αγάπη είναι πολύ πιο εύκολο να βρει ανταπόκριση μέσα από τη μεγάλη οθόνη, σε αντίθεση με την πραγματικότητα.

Σκηνοθεσία:
Giuseppe Tornatore
Παίζουν:
Antonella Attili, Enzo Cannavale, Isa Danieli, Leo Gullotta, Marco Leonardi, Pupella Maggio, Agnese Nano, Leopoldo Trieste, Salvatore Cascio, Tano Cimarosa, Nicola Di Pinto, Roberta Lena, Nino Terzo, Jacques Perrin, Philippe Noire